Pytania dotyczace aborcji
Czy płód czuje ból podczas aborcji?
Nie. Płód nie czuje bólu.
Płód otrzyma taką samą sedację i znieczulenie co Ty podczas zabiegu, poprzez wspólny krwioobieg.
Ponadto, American College of Obstetricians and Gynecologists, ACOG, stwierdził, że mózg oraz system nerwowy płodu “nie posiadają zdolności do przetwarzania, rozpoznania ani odczuwania bólu podczas drugiego trymestru”. Drugi trymestr trwa do 27/28 tygodnia. Ich stanowisko jest oparte na systematycznym i multidyscyplinarnym przeglądzie dotyczącym odczuwania bólu przez płody, opublikowanym w czasopiśmie naukowym JAMA w 2005. Dotychczas nie znaleziono dowodów sprzecznych z tym stwierdzeniem.
Przeciwnicy aborcji twierdzą, że w 8. tygodniu ciąży płód posiada już rdzeń kręgowy i wobec tego czuje aborcję. Choć prawdą jest, że na etapie 8. tygodnia rdzeń kręgowy jest już wytworzony, to nie oznacza, że system nerwowy płodu jest wystarczająco rozwinięty by odczuwać ból. Aby płód był w stanie czuć ból, neurony, które łączą rdzeń kręgowy z mózgiem muszą dotrzeć do obszaru w mózgu odpowiedzialnego za przetwarzanie bólu. To ma miejsce dopiero między 23. a 24. tygodniem ciąży (aborcja w Holandii jest legalna wyłącznie do 22. tygodnia). Ale to nadal nie wystarcza do odczuwania bólu. Nerwy te muszą być również w pełni sprawne i aktywne. Dopiero około 30. tygodnia mamy do czynienia z jakąkolwiek aktywnością w mózgu sugerującą, że płód został “przebudzony” lub ma świadomość.
Podczas gdy rozwój płodu może przebiegać w różnym tempie w zależności od ciąży, nie ma żadnych dowodów na to, że ścieżki przewodzenia bólu mogłyby być w pełni wytworzone na etapie 22. tygodnia ciąży, co jest najpóźniejszym momentem w którym można dokonać aborcji w Holandii (w przypadku braku obecności wad płodu).
Czy aborcja jest niebezpieczna?
Aborcja jest wyjątkowo bezpiecznym zabiegiem, charakteryzującym się niskim ryzykiem komplikacji, o ile została przeprowadzona w profesjonalnych warunkach.
Jeśli urodziłaś/łeś już dzieci w wyniku cesarskiego cięcia, istnieje większe ryzyko powikłań. Poinformuj nas lub klinikę, jeśli tak jest, a otrzymasz odpowiednią opiekę.
W dniach bezpośrednio po zabiegu możesz jeszcze doświadczać krwawienia oraz mieć skurcze, podwyższoną temperaturę lub nudności/wymioty. Wszystkie te objawy można złagodzić zażywając środki przeciwbólowe. W Holandii zostanie Ci również przepisany antybiotyk w celu uniknięcia infekcji po aborcji. Jest to standardem w przypadku wielu innych zabiegów medycznych.
Organizacje oraz osoby przeciwne aborcji często celowo rozprzestrzeniają błędne informacje na temat aborcji, a w szczególności ryzyka z jakim się wiąże.
Czy będę w stanie ponownie zajść w ciążę?
Aborcja NIE MA wpływu na płodność. Jakiekolwiek inne długofalowe komplikacje to rzadkość.
W Holandii zostaną Ci przepisane antybiotyki w celu wyeliminowanie bardzo niskiego ryzyka zapalenia macicy, które nieleczone mogłoby negatywnie wpłynąć na Twoją płodność i przyszłe ciąże. Znowu, ryzyko infekcji w przypadku aborcji jest bardzo niskie, jednak takie zapalenie może rozprzestrzenić się do jajowodów oraz jajników i przerodzić się w zapalenie narządów miednicy mniejszej. Dlatego ważne jest by mu zapobiec poprzez zastosowanie antybiotyków. Zapalenie macicy może również nastąpić po porodzie lub poronieniu, jednak najczęściej pojawia się w wyniku seksu bez zabezpieczenia (wskutek chorób przenoszonych drogą płciową).
If you have had an abortion and are experiencing any of the symptoms below please seek medical advice:
- Nadmierne krwawienie – na przykład jeśli pojawiają się bardzo duże skrzepy krwi lub zużywasz przynajmniej dwie podpaski na godzinę przez ponad dwie godziny z rzędu.
- Abnormalna wydzielina pochwowa.
- Intensywny ból na który nie pomagają środki przeciwbólowe takie jak ibuprofen lub paracetamol.
- Wysoka temperatura (gorączka) – około 38/38.5˚C lub wyższa.
Czy muszę powiedzieć lekarzowi, że miałam_em aborcję?
Nie, nie musisz mówić lekarzowi. Możesz powiedzieć, że miałaś_eś spontaniczne poronienie. Jego objawy nie różnią się w niczym od aborcji i lekarz nie będzie w stanie stwierdzić, że ją miałaś_eś. Poronienia są bardzo częste, więc nawet jeśli lekarz widział Cię w ciąży, nie ma powodów by Ci nie wierzyć. Nikt nie będzie od Ciebie wymagał dowodów.
Gdzie mogę się udać jeśli moja ciąża przekroczy 22 tygodnie?
W Anglii aborcja może mieć miejsce do 23 tygodni i 5 dni. Miejsca w klinice mogą być trudne do zdobycia, więc nie zwlekaj.
Jedną z klinik jest British Pregnancy Advisory Service (bpas). Możesz się z nimi skontaktować dzwoniąc na ten numer: +44 1789 416 569. Mają polskich mówców. Możesz też przejść tutaj i poprosić o oddzwonienie (ta strona jest jednak w języku angielskim).
Drugą kliniką jest Marie Stopes International. Ich numer telefonu to +44 1454 457 542.
Po zadzwonieniu do kliniki dostaniesz numer referencyjny lub numer klienta oraz datę spotkania.
Jezeli potrzebujesz pomocy finansowej by pokryć koszta zabiegu, lub pomocy w załatwieniu transportu, tłumacza, czy noclegu, ASN (Abortion Support Network), nasza siostrzana organizacja, może Ci pomóc. Od Ciebie będą wtedy potrzebować Twojego imienia i nazwiska, daty urodzenia, numeru telefonu, a także daty zabiegu wyznaczonej przez klinikę oraz informacji w której klinice zabieg się odbędzie.
Możesz skontaktować sie z nimi pisząc na info[at]asn.org.uk lub poprzez ich stronę internetową: www.asn.org.uk.
Jak zdobyć tabletki aborcyjne w Holandii?
Aby móc przeprowadzić aborcję farmakologiczną w Holandii, musisz najpierw umówić się na wizytę w klinice aborcyjnej. Różne kliniki mają różne granice wieku ciążowego, zazwyczaj aborcja farmakologiczna jest możliwa do 8. lub 9. tygodnia ciąży.
Ile kosztuje aborcja w Holandii?
Cena aborcji zależy zarówno od długości ciąży, jak i od wyboru odpowiedniej kliniki.
Do 12 tygodni: €680–725
13-17 tygodni: €850–905
18-22 tygodnie: €1100
Jeśli mieszkasz w Holandii, masz prawo do bezpłatnej aborcji, jeśli posiadasz:
- a) BSN i ubezpieczenie zdrowotne, lub
- b) BSN i są rejestracje w gminie (gemeente), lub
- c) BSN i ostatnia umowa o pracę, najlepiej z paskiem wypłaty datowanym w ciągu trzech miesięcy od wizyty w klinice
Metody przerywania ciąży
5* – 8 tydzień
Metoda farmakologiczna
przebieg: 1 tabletka (Mifegyne) podana doustnie w klinice (blokuje postępowanie ciąży);
2 dni później: 4 tabletki dopochwowe (Misoprostol)
wywołujące skurcze
5 – 12 tydzień
Metoda chirurgiczna / podciśnieniowa
lokalne znieczulenie (zastrzyk) lub sedacja (lekkie znieczulenie)
czas trwania zabiegu: 5-10 minut
całkowity pobyt w klinice: ok. 5 godzin
13 – 17 tydzień
Metoda chirurgiczna
lokalne lub całkowite znieczulenie (sedacja)
czas trwania zabiegu: 10-20 minut całkowity
pobyt w klinice: ok. 6 godzin
18 – 22 tydzień
Metoda chirurgiczna
całkowite znieczulenie (sedacja)
czas trwania zabiegu: 15-25 minut
całkowity pobyt w klinice: ok. 8-10 godzin
Przygotowania do zabiegu
Jak wygląda organizacja aborcji w holenderskiej klinice krok po kroku?
Najpierw musisz potwierdzić, że jesteś w ciąży oraz ustalić długość ciąży wykonując USG w kraju zamieszkania. Po ustaleniu długości trwania ciąży możesz zadzwonić do kliniki. Jeśli potrzebujesz pomocy w umówieniu wizyty, przeczytaj pytanie poniżej i napisz do ANA.
ANA współpracuje przede wszystkim z klinikami Beahuis & Bloemenhove, Vrelinghuis Utrecht oraz Abortion Clinic Amsterdam. Dwie pierwsze wykonują aborcje do 22. tygodnia, ostatnia natomiast jedynie do 18. tygodnia. Osoby na recepcji mówią po niderlandzku, angielsku, francusku i niemiecku. Czasem musisz zadzwonić do kilku klinik zanim otrzymasz pasujący Ci termin. Kliniki poproszą o kilka informacji, w tym Twoje pełne imię i nazwisko, datę urodzenia, wzrost i wagę, długość trwania ciąży, czy ciąża została potwierdzona badaniem USG oraz czy posiadasz ubezpieczenie zdrowotne. Poinformują Cię również o kosztach zabiegu, które dla aborcji w drugim trymestrze wynoszą około 830 euro jeśli jesteś w mniej niż 18 tygodniu ciąży i około 1065 euro jeśli jesteś w ciąży powyżej 18 tygodnia (dokładna cena zależy od kliniki) oraz powiedzą Ci jak należy się przygotować do wizyty.
Gdy umówisz już wizytę, będziesz musiał(a) wybrać metodę transportu oraz zdecydować czy będzie Ci potrzebny nocleg w Holandii. Jeśli potrzebujesz dodatkowej pomocy i/lub masz pytania które nie zostały poruszone na tej stronie, napisz maila do ANA.
Czy ANA może mi pomóc w umówieniu zabiegu w klinice?
Tak, jeśli nie jesteś w stanie sam/a umówić wizyty (ponieważ nie mówisz po angielsku, niderlandzku, francusku lub niemiecku, lub z jakiegoś innego powodu), możemy Ci w tym pomóc.
Prosimy wyślij nam następujące informacje na adres anamsterdam[at]riseup.net:
- Twoje pełne imię i nazwisko
- Pełną datę urodzenia
- Wzrost oraz wagę
- Kopię USG bądź zaświadczenia od lekarza potwierdzającego ciążę. Możesz nam również wysłać datę USG oraz następujące wyniki: BPD i FL.
- Datę pierwszego dnia ostatniej miesiączki
- Czy posiadasz EKUZ lub czy masz możliwość jej wyrobienia? Jeśli nie, rzuć okiem na pytania Jak mogę zdobyć EKUZ? oraz Jak zdobyć ubezpieczenie podróżne?
- Czy masz jakiekolwiek uczulenia?
- Czy zażywasz jakieś leki?
- Czy masz jakiekolwiek problemy zdrowotne?
- Czy masz już jakieś dzieci?
- Czy jest ktoś, kto wie o Twojej sytuacji?
Co powinno się zabrać ze sobą do kliniki?
- Paszport lub dowod osobisty
- Europejska kartę ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ). Jeśli nie masz EKUZ, ubezpieczenie podróżne wystarczy.
- Wszelkie dokumenty związane z Twoją ciążą, np. kopię badania USG lub jego opis oraz inne informacje medyczne. Jest to szczególnie istotne jeśli w czasie ciąży wystąpiły jakiekolwiek komplikacje lub cierpisz na chorobę przewlekłą.
- Pieniądze (euro), karta debetowa (Maestro) lub międzynarodowa karta kredytowa (Visa, Eurocard / MasterCard lub Amex), jeśli musisz zapłacić za zabieg aborcji lub założenie wkładki domacicznej. Przychodnie nie przyjmują czeków.
- Koszule nocna / T-shirt, kapcie, skarpetki, zapasowa bielizne, szlafrok, podpaski i kosmetyki
- Leki. Jeśli zażywasz leki, weź je ze sobą w dniu zabiegu
- Coś, co zapewni rozrywkę podczas oczekiwania: książka, czytnik e-booków, telefon lub laptop z filmami. Nie zapomnij o dołączonych ładowarkach. Klinika ma darmowe wifi.
Dlaczego potrzebne jest zaświadczenie o ubezpieczeniu?
Aborcja to bardzo bezpieczny zabieg, ale jak w przypadku każdego innego medycznego zabiegu występuje pewne ryzyko powikłań. Klinika chce się upewnić, że gdyby w wypadku jakiś powikłań przekazali opiekę nad Tobą lokalnemu szpitalowi, nie będziesz obciążona kosztami leczenia. Dlatego wymagają dowodu europejskiego ubezpieczenia zdrowotnego (karta EKUZ), bądź ubezpieczenia turystycznego pokrywającego koszta leczenia za granicą.
Jak mogę zdobyć EKUZ? Co zrobić jeśli nie będę w stanie wyrobić karty (na czas)?
Możesz ubiegać się o kartę EKUZ w najblizszej siedzibie NFZ lub przez Internet. Jeśli wybierzesz się do NFZ, mozesz otrzymac kartę tego samego dnia. Jeśli poprosisz o to online, zajmie to kilka dni. Tutaj znajdziesz wiecej informacji.
Jak zdobyć ubezpieczenie podróżne? Ile ono kosztuje?
Ubezpieczenie turystyczne na okres pobytu w Holandii możesz wykupic przez agencję ubezpieczeniową lub biuro podróży. Najszybciej i najtaniej można zrobić to przez internet. Koszt (w zależności od długości pobytu) nie powinien przekraczać 20-30 PLN. Klinika potrzebuje tylko numer polisy.
Czy to prawda, że muszę czekać na zabieg aborcji 5 dni?
Nie, nie musisz dodatkowo czekać jeśli masz już umówioną wizytę. Przed 2023, zgodnie z holenderskim prawem aborcyjnym, musiało minąć co najmniej pięć dni między wizytą u lekarza, u którego ciąża została potwierdzona, a aborcją. To prawo zostało zmienione w 2023 i ten zapis został wykreślony.
Czy powinnam/powinienem planować nocleg przed i/lub po zabiegu?
To zależy od tego, jak podróżujesz. Z medycznego punktu widzenia nie ma powodu, dla którego miał(a)byś czekać przed lub po aborcji. Pomogliśmy wielu osobom, które przyjechaly do Holandii w noc poprzedzającą zabieg, a zaraz potem wyjechaly. Można to zrobić, jeśli podróżujesz autobusem / busem lub masz przy sobie zaufaną przyjaciółkę lub członkinię rodziny, która może odwieźć Cię do domu, ponieważ nie możesz prowadzić samochodu przez 24 godziny po aborcji z powodu sedacji.
Jeśli przyjeżdżasz sam(a) samochodem, będziesz musiał(a) przenocować w Holandii aby dojść do siebie po sedacji.
Jeśli podróżujesz samolotem, zalecamy przylecieć do Holandii dzień przed aborcją, aby uwzględnić opóźnienia. Jest szansa, że nie będziesz w stanie zarezerwować lotów zgodnych z Twoją procedurą i być może i tak będziesz musiał(a) przybyć dzień wcześniej i/lub wyjechać dzień po zabiegu.
Z jak dużym wyprzedzeniem muszę zarezerwować wizytę i/lub jak długi jest czas oczekiwania?
Do klinik można dzwonić o dowolnej porze między 9:00 a 17:00 od poniedziałku do piątku. Czas oczekiwania wynosi zwykle tydzień, ale w okresach wzmożonego ruchu może wynosić do dwóch tygodni.
Jak dotrzeć do Holandii z Polski?
- Flixbus do stacji Amsterdam Sloterdijk (jesli zabieg jest w klinice w Amsterdamie lub Heemstede) lub do Utrechtu (na zabieg w Utrechcie).
- Busy do Holandii mogą przywieźć Cię bezpośrednio do kliniki
- Samolot do Amsterdamu lub Eindhoven
- Samochód (przy klinikach w Heemstede i Utrechcie jest darmowy parking).
W klinice
Czy kliniki są czyste/wiarygodne/profesjonalne?
W Holandii aborcja jest legalna. Aborcje wykonywane są w specjalistycznych klinikach aborcyjnych, a czasem w szpitalach. Kliniki są profesjonalne i spełniają wszystkie standardy sanitarne i sterylizacyjne, jakich można oczekiwać od wysokiej jakości instytutu medycznego. Wszyscy lekarze i pielęgniarki to wykwalifikowani specjaliści, w większości z wieloletnim doświadczeniem, a wszystkie instrumenty przed każdym zabiegiem są dokładnie sprawdzane i sterylizowane. To wideo zostało zrobione w klinice aborcyjnej w Amsterdamie, ale jest reprezentatywne dla wszystkich klinik w Holandii.
Czy będzie mi potrzebny tłumacz?
Kliniki korzystają z usługi tłumaczy przez linię telefoniczną, więc mogą Ci pomóc bez względu na język, którym się posługujesz.
Kiedy zagrożenie koronawirusem minie i będziemy mogli ponownie towarzyszyć osobom w klinice, zaoferujemy możliwość zabrania ze sobą tłumacza.
Czego mogę się spodziewać po wejściu do kliniki?
Po przyjściu do kliniki dostaniesz do wypełnienia formularz po polsku z pytaniami dotyczącymi danych osobowych oraz z wywiadem medycznym. Następnie odbędziesz krotką rozmowę z lekarzem, podczas której lekarz zrobi nowe usg i poprosi Cię o ostateczną decyzję w sprawie poddania się zabiegowi. Spyta Cię też o powód Twojej decyzji – nie musisz się stresować, nie ma dobrej ani złej odpowiedzi, chodzi tylko o to, żeby lekarz wiedział, że to Twoja decyzja i nie jesteś do niej przez nikogo zmuszana/y. Jeśli nie mówisz po angielsku lub niemiecku, lekarz zadzwoni na linię telefoniczną obsługiwaną przez tłumaczy, żeby się z Tobą dobrze porozumieć.
Lekarz spyta się też kilka razy czy na pewno wszystko jest jasne – możesz wtedy zadać tyle pytań, ile chcesz.
Dostaniesz też broszurę z dokładnym opisem po polsku, krok po kroku, tego jak będzie przebiegał Twój pobyt w klinice, przygotownie do zabiegu, sam zabieg, oraz przygotowanie do wyjścia z kliniki.
Spotkasz się też z pielegniarką, która pobierze Ci krew i ponownie wszystko wytłumaczy (w razie potrzeby korzystając z tłumacza).
Potem zostaniesz poproszona/y o przejście na górę na oddział.
Tam dostaniesz swoje łóżko i szafkę i przebierzesz się. Dostaniesz podane środki przeciw biegunce, i najważniejsze – środki na rozszerzenie szyjki macicy, które musisz trzymać pod językiem lub przy dziąśle aż się rozpuszczą. Pielęgniarka podłączy Ci też wenflon.
Gdy szyjka macicy będzie gotowa, zostaniesz przygotowana/y do zabiegu. Zabieg odbędzie się pod sedacją, czyli lekką narkozą.
Czas zabiegu zależy od zaawansowania ciąży, zazwyczaj trwa 10-20 minut.
Po zabiegu wybudzisz się w łóżku, w sali na której byłaś_eś przed
zabiegiem. Będziesz mogła/mógł trochę odpocząć, będziesz na środkach przeciwbólowych, a pielęgniarki sprawdzą kilka razy czy wszystko jest ok. Po oddaniu pierwszego moczu będziesz mogła/mógł przejść do pokoju w którym dotaniesz coś do jedzenia i picia oraz jednorazową dawkę antybiotyku, który ma na celu zapobieżenie jakimkolwiek infekcjom.
Dostaniesz jeszcze raz informacje (na piśmie i po polsku) o tym jak dbać o siebie w następnych tygodniach po zabiegu, i będziesz mogła/mógł wyjść z kliniki.
Po aborcji
Czy mogę mieć kłopoty prawne w związku z dokonaniem aborcji w Holandii po powrocie do kraju?
Nie. Nie możesz wpaść w kłopoty prawne w swoim kraju, jeśli dokonałaś_eś aborcji w Holandii, ponieważ w Holandii aborcja jest legalna.
Czy mój lekarz będzie w stanie stwierdzić, że miałam_em aborcję? Czy będzie zadawać mi pytania jeśli przyjdę na wizytę nie będąc w ciąży?
Nie, lekarz nie będzie w stanie stwierdzić, że miałaś/eś aborcję i nie musisz mu o tym mówić. Możez powiedzieć, że miałaś_eś spontaniczne poronienie, nie ma żadnej różnicy w objawach. Poronienia są bardzo częste, więc nawet jeśli lekarz widział Cię w ciąży, nie ma powodów by Ci nie wierzyć. Nikt nie będzie od Ciebie wymagał dowodów.
Chcę przekazać darowiznę na rzecz AWB. Jak mogę to zrobić?
Dane bankowe AWB to:
IBAN: GB47HBUK40111864409302
Kod BIC: HBUKGB4102K
Możesz również przekazać darowiznę online za pośrednictwem ASN:
https://www.asn.org.uk/donate/
Pytania dotyczące ANA
Dlaczego nie jesteście zarejestrowane jako organizacja charytatywna?
Wielokrotnie rozważałyśmy rejestrację. Jednak w Holandii bycie zarejestrowaną organizacją charytatywną (ANBI) wiąże się z wieloma różnymi czynnościami oraz obowiązkami, na które, jako niewielka grupa wolontariuszek zwyczajnie nie mamy czasu i przestrzeni na ten moment. Być może w przyszłości to rozważymy.
Dlaczego potrzebujecie pieniędzy?
Choć skupiamy się głównie na pomocy praktycznej, w praktyce wiele osób które się do nas zgłasza wymaga również pomocy finansowej. W Holandii aborcja w pierwszym trymestrze może kosztować nawet €600 dla osób mieszkających za granicą; aborcja w drugim trymestrze kosztuje niemal €900.
Wiele klientek_ów zwyczajnie nie ma na zbyciu takiej sumy, szczególnie, że większość z nich to osoby z Polski (gdzie średnia miesięczna pensja wynosi w przeliczeniu €830). Prosimy je by zapłaciły tyle, ile mogą oraz pożyczyły pieniądze od bliskich, jednak nie możemy tak po prostu odrzucić je ze względu na brak pieniędzy: to byłoby najzwyczajniej w świecie okrutne. Wobec tego na tyle na ile możemy staramy się pomagać im finansowo, jednak ledwo stać nas na pomoc wszystkim osobom w potrzebie.
Skąd pochodzą Wasze obecne fundusze?
Nasi klienci z Polski zazwyczaj dostają przynajmniej częściowe wsparcie od Aborcja Bez Granic (AWB). Abortion Support Network w UK zarządza głównie darowiznami na rzecz AWB pochodzącymi od osób prywatnych, co oznacza że ANA oraz AWB jako całość są wspierane przez indywidualne osoby które wierzą w prawo do wyboru. Jako ANA i tak musimy dodatkowo organizować zbiórki pieniedzy dla naszych klientów, ponieważ aborcje oraz podróżowanie do nich są drogie. Przed koronawirusem niemalże całe nasze fundusze pochodziły z benefitów, które organizowały dla nas życzliwe miejsca w Amsterdamie oraz Utrechcie, oraz z nielicznych darowizm za które jesteśmy niezmiernie wdzięczne. Uczymy się jak organizować zbiórki online i nasza pierwsza zbiórka w czerwcu 2020 zakończyła się sukcesem 🙂
Co zrobicie z przekazanymi przeze mnie pieniędzmi?
Przeważająca większość pieniędzy idzie bezpośredno do klinik aborcyjnych aby pomagać klientom pokryć część kosztów zabiegu. Ponadto część pieniędzy wykorzystamy na praktyczne rzeczy potrzebne naszym klientom: pieniądze na transport publiczny, nocleg (ze względu na koronawirusa częściej niż zwykle jesteśmy zmuszone rezerwować noclegi w hotelach i hostelach) a czasem jedzenie.
Mały ułamek pieniędzy idzie na druk koszulek, buttonów, naklejek, oraz innego merchu, który sprzedajemy aby zebrać więcej funduszy.
Co jeszcze mogę zrobić?
Możesz nas śledzić na Facebooku (sprawdź również nasze siostrzane organizacje Ciocia Basia, Abortion Support Network oraz Aborcyjny Dream Team), udostępniać nasze posty i rozmawiać ze znajomymi o aborcji aby przeciwdziałać jej stygmatyzacji!